Zwarte kunst

Deze techniek werd omstreeks 1650 ontwikkeld door de Duitser Ludwig von Siegen. Vooral in de 18e eeuw werd er veel met deze techniek gewerkt, maar het werd daarna steeds minder toegepast. De reden is dat deze techniek erg tijdrovend is, het is een techniek die moeilijk te leren is en er bestaat geen foutmarge.

Een goede begeleiding in het leren van mezzotint is dan ook belangrijk.

Bij de mezzotint wordt eerst de hele koperplaat geruwd met een zogenoemd wiegijzer, een instrument met een waaiervormige, gekartelde kop die rijen putjes en braam op de koperplaat achterlaat. Als je een volledig voorbewerkte mezzotint plaat afdrukt krijg je een zwarte afdruk, je werkt dus vanuit het zwart naar de lichtere delen toe, vandaar de naam zwarte kunst.

Om een voorstelling aan te brengen worden sommige delen van de geruwde plaat met een schraapstaal (polijststaal) glad gemaakt. Op die plekken pakt de inkt niet meer evenredig en ontstaan dus bij de afdruk de lichte partijen. Door meer of minder te polijsten is het mogelijk om verschillende grijstonen te maken, de techniek maakt vloeiende overgangen mogelijk tussen de verschillende grijstonen.

In drie lesdagen krijg je de mogelijkheid om alle kennis op te doen, die nodig is om een mezzotint voor te bereiden, te bewerken en af te drukken. Na deze workshop heb je de volgende kennis:

• Een kijk op de geschiedenis van de techniek en werken van hedendaagse grafici.
• De verschillende mogelijkheden van de techniek.
• Het voorbewerken van een koper plaat met het wiegijzer.
• Het overzetten van een schets op een voorbewerkte plaat of het maken van vrij werk.
• Het gebruik van de verschillende gereedschappen om je werk mee te maken.
• Het onderhoud van je gereedschap.
• Het afdrukken van een mezzotint.

De lessen zijn als volgt opgebouwd:

1e lesdag:

Voor iedere cursist is een A6 formaat koperplaat voorbewerkt. Tijdens de eerste les wordt meer verteld over de geschiedenis van de techniek, ook bekijken we werken van hedendaagse kunstenaars die gespecialiseerd zijn in mezzotint. Hierna wordt gedemonstreerd hoe de wiegijzer en andere gereedschappen gebruikt moeten worden. Ook krijg je te zien hoe je een voorbereidende schets op je koperplaat kunt overzetten.

Alle cursisten krijgen gereedschappen in bruikleen mee. Hierdoor hebben de cursisten de mogelijkheid om tijdens de week die tussen de lessen in zit zelf aan de slag te gaan met het voorbewerken van een koperplaat.

2e lesdag:

Tijdens de tweede les worden de door cursisten voorbewerkte platen nagekeken. Ook gaan we tijdens deze les beginnen met het maken van de eerste proefdrukken. Het onderhoud en scherpen van het gereedschap wordt ook uitlegt.

3e lesdag:

De laatste les staat in het teken van het afronden van de werken en het afdrukken ervan. Tijdens alle lessen is er voldoende ruimte voor vragen.

Over Sjoerd Tegelaers:

‘In 2015 heb ik een postgraduate studie printmaking gevolgd aan de kunstacademie van Wroclaw (Polen). Hier heb ik mijn kennis van mezzotint onder begeleiding van een meester drukker verder uit kunnen breiden. Na het afronden van deze studie ben ik me steeds verder blijven specialiseren. Doormiddel van experimenteren en veel doorzettingsvermogen heb ik een uitgebreide kennis over de techniek kunnen opbouwen.’

www.sjoerdtegelaers.com